Hipoterapia co to jest? poznaj jej definicję

Hipoterapia to unikalna i wielowymiarowa metoda terapeutyczna, która wykorzystuje konia jako swojego głównego narzędzia. W swojej istocie, hipoterapia co to jest rehabilitacją ruchową, która czerpie z podstaw neurofizjologii i jest prowadzona przy aktywnym udziale konia. To nie tylko forma terapii fizycznej, ale również metoda oddziałująca na pacjenta na wielu płaszczyznach – psycho-motorycznej, psychoruchowej, sensorycznej, psychicznej i społecznej. Jej geneza sięga starożytności, gdzie doceniano dobroczynny wpływ kontaktu z końmi, a jako ustrukturyzowana metoda leczenia powróciła do łask w XX wieku. Celem tej holistycznej terapii jest kompleksowe przywrócenie pacjentom sprawności fizycznej i psychicznej, wspierając ich rozwój i poprawiając jakość życia.

Hipoterapia – czym jest i jak pomaga?

Hipoterapia, będąc metodą opartą na neurofizjologii i prowadzona przy udziale konia, przynosi szereg korzyści terapeutycznych. Pomaga ona w korygowaniu postawy ciała, co jest kluczowe dla wielu osób z problemami ruchowymi. Dzięki rytmicznym ruchom konia, terapeuta jest w stanie wpływać na regulację napięcia mięśniowego, zmniejszając spastyczność lub aktywizując zbyt wiotkie mięśnie. Ponadto, doskonalenie równowagi i koordynacji ruchowej to jedne z fundamentalnych celów hipoterapii, które przekładają się na lepszą kontrolę nad własnym ciałem i zwiększoną pewność siebie w codziennych czynnościach. Unikalnym aspektem jest również przekazywanie wzorca chodu, co jest nieocenione dla osób z nieprawidłowym sposobem poruszania się. Hipoterapia wspiera również rozwój sensoryczny, wpływając pozytywnie na orientację w przestrzeni i percepcję bodźców zewnętrznych.

Na czym polega specyfika hipoterapii?

Specyfika hipoterapii tkwi w jej niezwykłym, trójwymiarowym oddziaływaniu, które wynika z unikalnych cech konia. Koń, poruszając się, generuje wrażenie chodu ludzkiego, przekazując pacjentowi na grzbiecie rytmiczne i symetryczne ruchy. Te ruchy, naśladując naturalny chód, stymulują układ nerwowy i ruchowy w sposób, który trudno osiągnąć za pomocą tradycyjnych metod rehabilitacyjnych. Koń posiada również zdolność do hamowania przetrwałych odruchów postawy, które mogą utrudniać prawidłowy rozwój ruchowy, a także przywracania zaburzonej symetrii mięśni tułowia, co jest kluczowe dla utrzymania prawidłowej postawy. Co więcej, koń może usprawniać bardzo łagodnie, minimalizując ryzyko przeciążeń i zapewniając komfort pacjentowi, jednocześnie zapobiegając przykurczom i ograniczeniom ruchomości w stawach. To kompleksowe działanie, obejmujące zarówno aspekty fizyczne, jak i psychiczne, czyni hipoterapie metodą o wyjątkowej skuteczności.

Jak działa hipoterapia? oddziaływanie i formy

Oddziaływanie hipoterapii na pacjenta

Hipoterapia wywiera wszechstronne, pozytywne oddziaływanie na pacjenta, obejmujące sferę fizyczną, psychiczną i społeczną. Na poziomie fizycznym, jak już wspomniano, terapia ta koryguje postawę ciała, reguluje napięcie mięśniowe, poprawia równowagę i koordynację, a także orientację w przestrzeni. Unikalne przekazywanie wzorca chodu jest nieocenione dla osób z nieprawidłowościami w poruszaniu się. Równie istotne jest oddziaływanie psychiczne – kontakt z koniem często prowadzi do wzmocnienia poczucia własnej wartości, zmniejszenia zaburzeń emocjonalnych i budowania większej pewności siebie. Terapeutyczna więź z koniem może znacząco rozwinąć pozytywne kontakty społeczne, zwłaszcza u osób z trudnościami w komunikacji. Hipoterapia jest szczególnie skuteczna w pracy z dziećmi autystycznymi, ze względu na podobieństwa w ich sposobie postrzegania świata i reagowania na bodźce, oferując im bezpieczne i stymulujące środowisko do rozwoju.

Formy hipoterapii – od terapii ruchem do kontaktu z koniem

Hipoterapia to nie tylko jazda konna w tradycyjnym rozumieniu, ale spektrum różnorodnych metod i form aktywności z udziałem konia. Kluczowe formy obejmują terapię ruchem konia, czyli bierne poddawanie się przez pacjenta rytmicznym ruchom grzbietu zwierzęcia, co stymuluje układ mięśniowo-szkieletowy. Inna forma to fizjoterapia na koniu, polegająca na wykonywaniu przez pacjenta specjalnie dobranych ćwiczeń gimnastycznych podczas jazdy, mających na celu poprawę siły, gibkości i koordynacji. Istnieje również psychopedagogiczna jazda konna, która skupia się na rozwoju umiejętności społecznych, emocjonalnych i poznawczych poprzez interakcję z koniem, a także woltyżerka, czyli gimnastyka na grzbiecie konia w ruchu. Nie można zapomnieć o terapii kontaktem z koniem, gdzie już samo głaskanie, czesanie czy wspólne spacery budują więź i wpływają pozytywnie na samopoczucie pacjenta, stanowiąc pierwszy etap wielu sesji.

Kto i dlaczego korzysta z hipoterapii?

Hipoterapia – wskazania i kto może pomóc

Hipoterapia znajduje zastosowanie u szerokiego spektrum pacjentów, niezależnie od wieku – od dzieci, przez młodzież, aż po osoby dorosłe. Jest to metoda rehabilitacyjna, która może być niezwykle pomocna w leczeniu wad postawy, skolioz, problemów z układem ruchu, a także różnorodnych schorzeń neurologicznych. Szczególnie cenne efekty przynosi w pracy z osobami z niepełnosprawnościami psychicznymi, sensorycznymi i umysłowymi, w tym z autyzmem czy zespołem Downa. Hipoterapia jest także zalecana dla osób z mózgowym porażeniem dziecięcym, dystrofią mięśniową, przepukliną oponowo-rdzeniową, a także po urazach kręgosłupa czy udarach mózgu. Terapeutyczne oddziaływanie konia pomaga również w stanach obniżonego nastroju, zaburzeniach lękowych czy problemach z koncentracją. Specjalista prowadzący zajęcia, czyli hipoterapeuta, jest kluczowy dla zapewnienia bezpieczeństwa i skuteczności terapii.

Dlaczego konieczna jest zgoda lekarza na korzystanie z hipoterapii?

Konieczność uzyskania zgody lekarza na rozpoczęcie hipoterapii wynika z kilku fundamentalnych powodów, które zapewniają bezpieczeństwo i skuteczność całego procesu terapeutycznego. Po pierwsze, lekarz jest w stanie ocenić ogólny stan zdrowia pacjenta, jego fizyczne i psychiczne predyspozycje oraz wykluczyć ewentualne przeciwwskazania, które mogłyby stanowić zagrożenie podczas zajęć. Po drugie, lekarz może zalecić hipoterapie jako uzupełnienie innego leczenia lub rehabilitacji, wskazując na konkretne cele terapeutyczne, które powinny zostać osiągnięte. Zgoda lekarza jest również ważna z punktu widzenia opieki medycznej, ponieważ pozwala na lepszą koordynację działań między różnymi specjalistami zaangażowanymi w proces leczenia. Hipoterapeuta, działając na zlecenie i pod kontrolą lekarza, ma pewność, że terapia jest prowadzona w sposób odpowiedzialny i dostosowany do indywidualnych potrzeb pacjenta, wspierając jego rozwój i powrót do zdrowia.

Praktyczne aspekty hipoterapii

Hipoterapia – wybór konia i przygotowanie

Kluczowym elementem skutecznej hipoterapii jest odpowiedni wybór konia. Zwierzęta przeznaczone do tego typu terapii muszą charakteryzować się łagodnym usposobieniem, posłuszeństwem i stabilnym temperamentem. Ważne są również ich budowa i wiek – konie powinny być zdrowe, dobrze zbilansowane ruchowo i nie być ani zbyt młode, ani zbyt stare, aby zapewnić komfort i bezpieczeństwo pacjentowi. W Polsce do hipoterapii często wykorzystuje się konie huculskie, cenione za swoją wszechstronność i przyjazne nastawienie. Przygotowanie do hipoterapii ze strony pacjenta obejmuje przede wszystkim odpowiedni ubiór: długie spodnie, które chronią nogi przed otarciami, oraz pełne buty zakrywajace palce. Niezbędny jest również kask ochronny, zapewniający bezpieczeństwo głowy. Przed rozpoczęciem właściwej części sesji, zazwyczaj odbywa się etap budowania więzi z koniem na ziemi, obejmujący jego czesanie i głaskanie, co pozwala pacjentowi oswoić się ze zwierzęciem i poczuć się pewniej.

Hipoterapia – przeciwwskazania i koszty

Choć hipoterapia oferuje wiele korzyści, istnieją pewne przeciwwskazania, które należy wziąć pod uwagę przed rozpoczęciem terapii. Należą do nich między innymi uczulenie na końską sierść lub pot, co może wywołać reakcje alergiczne. Kolejnym ważnym przeciwwskazaniem jest niestabilność kręgów szyjnych, która może być pogłębiona przez ruchy konia. Również ostre choroby infekcyjne z gorączką stanowią przeciwwskazanie do uczestnictwa w sesji. W przypadku trudności z utrzymaniem równowagi, terapeuta może zastosować dodatkowe techniki wsparcia, na przykład siadając na koniu razem z pacjentem. Jeśli chodzi o koszty hipoterapii, mogą one być zróżnicowane w zależności od lokalizacji ośrodka, kwalifikacji terapeuty oraz długości i częstotliwości sesji. Typowa sesja hipoterapii trwa zazwyczaj około pół godziny, a jej cena jest inwestycją w zdrowie i rozwój pacjenta, wspierając jego powrót do sprawności.